villa medan baarn nl 2021-22

Oorspronkelijk is dit gemeentelijke monument gebouwd als buitenhuis (villa) in opdracht van J. Nienhuys uit Amsterdam. De opdrachtgever heeft zijn vermogen vergaard in de tabaksteelt in Sumatra. Dit verklaart de naam ‘Medan’, de hoofdstad van Noord-Sumatra. In 1913 komt de villa in bezit bij anderen. In de tweede wereldoorlog is het gebouw in beslag genomen door de Duitse SS-SD waarbij in de laatste maand van de oorlog grove misdaden zijn gepleegd (minimaal 2 executies). Na de oorlog hebben er enige tijd Engelse en Canadese soldaten gewoond. Rond 1953 was in de villa het vrijzinnige kindertehuis ’t Zonnehuis’ gevestigd. In 1973 komt het pand in bezit van een reclamebureau en sindsdien wordt het als kantoor gebruikt. De laatste decennia hebben verschillende zakelijke gebruikers het pand gehuurd. Recent is de villa weer als woonhuis in gebruik genomen.

De ontwerper van Villa Medan is mogelijk de Amsterdamse architect Abraham Salm (1857-1915). Bekend is dat Salm op 26-jarige leeftijd (1883, drie jaar nazijn terugkeer uit Parijs, waar hij zijn opleiding genoot) een ontwerp heeft gemaakt voor Jacob Nienhuys voor een perceel in Baarn. Er zijn drie tekeningen bewaard gebleven maar dit ontwerp lijkt op geen enkele manier op het huidige huis. Gezien de relatie tussen Salm en Nienhuys lijkt het toch aannemelijk dat Salm Medan heeft ontworpen maar met zekerheid is dit niet vast te stellen. Diverse bronnen noemen 1886 als bouwjaar, ook dat is niet met zekerheid vastgesteld.

De oudst bekende tekeningen (blauwdrukken) horen bij een vergunning van juli 1913. Het ontwerp voor deze plannen is van architect-makelaar C. Sweris.Op basis van deze set tekeningen, die niet compleet is, wordt duidelijk dat de kelder vergroot is, de hoofdtrap verplaatst, een vide dichtgemaakt, zeer waarschijnlijk is de entree verplaatst naar de toren en een forse glaspartij boven de nieuwe trap gemaakt. Een heel ingrijpende verbouwing dus waarbij de huidige hal ontstaan is. De oorspronkelijke hal was veel kleiner en het feit dat de noordelijke kap anders van vorm is doet ons vermoeden dat het oorspronkelijke huis veel kleiner was dan de tekeningen uit 1913 en dat dus tussen 1886 en 1913 het huis aan de noordzijde is uitgebreid, waarschijnlijk in twee fases (A+B). Deze historische ontwikkeling is in tekeningen gereconstrueerd. Opmerkelijk is dat enkele van de meest karakteristieke -nog bestaande- interieurelementen (de trappenhal en de noordwestelijke kamer met plafondornamenten) dus latere toevoegingen lijken te zijn.

Uit 1973 stamt een foto waarbij de oorspronkelijke dakbedekking (leien) nog aanwezig is maar vooral de veranda nog open. Het hekwerk op de veranda is van staal (moet oorspronkelijk hout zijn geweest). Het hekwerk onder de veranda is waarschijnlijk identiek aan het hekwerk op het balkon geweest dus biedt dit een goed aanknopingspunt voor de reconstructie van het hek.

Door de tijd is er veel aan dit gebouw veranderd. In het oog springende zaken zijn verdwenen zoals een schilddak, de topversiering van de toren, hekwerken, luiken etc. De natuurleien zijn (na 1973) vervangen door bitumenleien. Maar ook minder opvallende zaken zoals bijvoorbeeld enkel glas is vrijwel overal vervangen door dubbel glas, platte daken zijn voorzien van kunststof dakbedekking. Het grote glas-in-lood-raam bij de hoofdtrap is voorzien van voorzetramen aan de buitenzijde maar het overige glas- in-lood is nog ongeïsoleerd.
Binnen in het gebouw is mogelijk nog meer verdwenen dan aan de buitenzijde. Het plafond in de noordwestelijke kamer op de begane grond en de plafonds in de hal zijn nog origineel, de rest is glad gepleisterd. Schouwen en rookkanalen zijn verdwenen. Er zijn allerlei doorbraken in binnenmuren gemaakt (en soms ook weer dichtgezet).

Intentie van de huidige eigenaars is om het gebouw weer bewoonbaar te maken, te conserveren en -waar mogelijk- verdwenen onderdelen te herstellen.

opdrachtgever: particulier
team: martin groenesteijn, niels boontjes
aannemer: cor oosterbroek bouw, baarn

This entry was posted in under construction. Bookmark the permalink. Comments are closed, but you can leave a trackback: Trackback URL.